Kavram Haritası - Etik Değerler

Etik Değerler

Hayatın her alanında uyulması gereken belli başlı ahlak kuralları vardır ve etikte bu ahlak kurallarının olması gerektiği şekli tanımlar. Hayatın her alanında olduğu gibi bilişim alanında da etik kurallara uyulması, bilgisayar ortamlarının daha güvenli daha bilgi dolu ortamlar haline gelmesini sağlayacaktır. Bilişim etiği kavramı bilgisayar dünyası içindeki insanların davranışlarını inceleyen bir kavramdır ve bilgisayar sektöründeki etik kuralları oluşturmayı amaçlamaktadır.

Bu kurallar;

• Bilgisayar başka insanlara zarar vermek için kullanılamaz.
• Başka insanların bilgisayar çalışmaları karıştırılamaz.
• Bilgisayar ortamında başka insanların dosyaları karıştırılamaz.
• Bilgisayar hırsızlık yapmak için kullanılamaz.
• Bilgisayar yalan bilgiyi yaymak için kullanılamaz.
• Bedeli ödenmeyen yazılım kopyalanamaz ve kullanılamaz.
• Başka insanların bilgisayar kaynakları izin almadan kullanılamaz.
• Başka insanların entelektüel bilgileri başkasına mal edilemez.
• Kişi yazdığı programın sosyal hayata etkilerini dikkate almalıdır.
• Kişi, bilgisayarı, diğer insanları dikkate alarak ve saygı göstererek kullanmalıdır.

Hepimizin gerçek hayatı olduğu gibi bir de sanal hayatlarımız var. İnternetteki profillerimiz gerçek hayata paralel olarak doğuyor, büyüyor ve gelişiyor. Bilişim teknolojileri ile İnterneti kullanma ve yönetme sürecinde etik ilkelere uymak artık bir seçenek değil zaruret halini aldı ve bu durum Bilişim etiği konusunu çok önemli bir hale getirdi. Çevrimiçi ortamda başkalarının haklarına saygı duymayı bilmek, çevrimiçi ortamda arkadaşlık ilişkilerinde sınırlarını bilmek ve etik ilkelerin ihlali sonucunda karşılaşılacak durumları fark etmek artık hepimizin görevleri arasında.

Telif Hakları

Telif Hakkı ise, bir bilgi veya düşünce ürününün kullanılması ve yayılması ile ilgili hakların, yasalarla belirli kişilere verilmesidir. Örneğin bir yazılımı telif hakkı ödemeden kopyalamak, çoğaltmak, paylaşmak gibi eylemler telif hakkı ihlali kapsamına girmektedir. Fikirlerin ifade etme biçimini koruma altına alan telif haklarının kişisel ve toplumsal olmak üzere iki amacı vardır. Kişisel amaç yaratıcı eser sahiplerini telif hakları aracılığıyla ödüllendirmek ve daha fazla eser yaratmaya teşvik etmektir. Toplumsal amaç ise özgün ve yaratıcı eserleri belirli bir süre geçtikten sonra toplumdaki herkesin yararlanmasına sunmaktır. Telif hakkı yasaları hangi eserlerin korunup hangilerinin korunmadığını tanımlar, eser sahiplerinin ve kullanıcıların haklarını düzenler ve eser sahibiyle kullanıcı arasında bir denge kurar.